Լարինգիտ
Կոկորդի հիվանդությունների շարքում առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցնում լարինգիտը։ Նա հայտնի է համերգների, կարաոկեի սիրահարներին, մարզասերներին, ուսուցիչներին, հաղորդավարներին և բոլոր նրանց, ովքեր ստիպված են շատ խոսել:
Այսպիսով, ին՞չ է լարինգիտը:
Լարինգիտը կոկորդի և ձայնալարերի լորձաթաղանթի բորբոքումն է, որն առաջանում է ինֆեկցիայի, գրգռվածության կամ ձայնալարերի գերլարման հետևանքով:
Ձայնալարերը գտնվում են կոկորդում։ Դրանք երկու ծալքեր են կոկորդի երկու կողմերում՝ կազմված շարակցական հյուսվածքից և մկաններից։ Ազատ շնչառության ժամանակ ձայնալարերը հանգիստ են և չեն խանգարում օդի ազատ անցմանը։ Խոսքի ընթացքում ձայնալարերը սահուն բացվում և փակվում են՝ իրենց շարժումով և թրթռանքով ձայներ ստեղծելով։
Լարինգիտով հիվանդների մոտ առաջանում է ձայնալարերի բորբոքում և այտուց, ինչը հանգեցնում է դրանց միջով անցնող հնչյունների աղավաղմանը: Ձայնը դառնում է խռպոտ կամ նույնիսկ ընդհանրապես անհետանում:
Ախտանշաններ
Լարինգիտի ամենատարածված ախտանշաններն են
- Չոր հազ
- Թուլացած ձայն
- Ձայնի կորուստ
- Կոկորդի չորություն
- Մշտական քերծված կամ գրգռված կոկորդ
Այս ախտանիշները սովորաբար աննշան են և կարող են բուժվել ձայնալարերը հանգստ վիճակում թողնելիս: Կոկորդը խոնավացնելու համար խորհուրդ է տրվում տաք ըմպելիք (ջուր կամ այլ հեղուկներ կոֆեին չպարունակող):
Եթե որոշեք այցելել բժշկի, ի՞նչ կարող է տեսնել բժիշկը հետազոտության ընթացքում:
Լարինգիտը ախտահարում է է ձայնալարերը և կոկորդը: Բժիշկը սկսում է տեսողական ախտորոշմամբ՝ օգտագործելով հատուկ հայելի՝ ձայնալարերը տեսնելու համար: Ավելի մանրակրկիտ հետազոտության համար կարող է կատարվել լարինգոսկոպիա:
Ե՞րբ է պետք դիմել բժշկի
Սովորաբար հնարավոր է ինքնուրույն բուժել սուր լարինգիտը՝ հանգիստ տալով ձայնալարերին և խմելով բավականաչափ հեղուկ: Բայց եթե ախտանշանները պահպանվում են 3 օրից ավել, ապա պետք է դիմել բժշկի։
Անհապաղ պետք է դիմել բժշկի, եթե առկա են հետևյալ ախտանշանները՝
- շնչառական խնդիրներ
- արյունով հազ
- բարձր և կայուն մարմնի ջերմաստիճան
- ուժգնացող ցավեր (մի քանի շաբաթ տևողությամբ)
Նաև անպայման պետք դիմել բժշկի, եթե երեխան՝
- Արտաշնչելիս աղմկոտ, ծակող ձայներ է հնչեցնում
- Ավելացել է թքարտադրությունը
- Դժվարացած է կլման ակտը
- Շնչառությունը դժվարացած է
- Բարձր և կայուն մարմնի ջերմաստիճան
Հիվանդության ընթացքը
Լարինգիտը կարող է լինել սուր (կարճաժամկետ) կամ քրոնիկ (երկարատև): Շատ դեպքերում լարինգիտը պայմանավորված է վիրուսային վարակներով: Մշտական խռպոտությունը երբեմն կարող է վկայել ավելի լուրջ վիճակի մասին:
Սուր լարինգիտ
Սուր լարինգիտը ժամանակավոր վիճակ է, որն առաջանում է ձայնալարերի չափից ավելի օգտագործման հետևանքով: Այն կարող է առաջանալ նաև վերին շնչուղիների վարակի կամ ցրտահարման հետևանքով:
Սուր լարինգիտի ամենատարածված պատճառներն են՝
- Վիրուսային վարակներ
- Ձայնալարերի լարվածություն խոսելիս կամ բղավելիս
- Բակտերիալ վարակներ
Քրոնիկ լարինգիտ
Քրոնիկ լարինգիտը առաջանում է գրգռիչների հետ երկարատև ազդեցության արդյունքում։ Այն սովորաբար ավելի ծանր է և ունի ավելի երկարատև ազդեցություն, քան սուր լարինգիտը:
Քրոնիկ լարինգիտը կարող է առաջանալ հետևյալ պատճառներով՝
- Վնասակար քիմիական նյութեր կամ ալերգեններ հաճախակի շնչելիս
- Թթվային ռեֆլյուքս (վիճակ, երբ ստամոքսի թթուն հայտնվում է կերակրափողում):
- Սինուսների հաճախակի վարակներ
- Ծխելը կամ ծխողների շրջապատում գտնվելը
- Ձայնալարերի գերլարում (ռիսկի խմբում են ուսուցիչներ, խոսնակներ)
- Սնկային վարակներ, որոնք առաջանում են ասթմայի դեմ ինհալատորների հաճախակի օգտագործումից։
Ձայնալարերի տարիքային փոփոխությունները, օնկոլոգիական պրոցեսները և ձայնալարերի կաթվածը կարող են առաջացնել նաև մշտական խռպոտություն և կոկորդի ցավ։
Ինչպե՞ս բուժել լարինգիտը
- Փորձեք հնարավորինս քիչ խոսել
- Խմեք շատ հեղուկներ։
- Ուշադրություն դարձրեք սենյակի խոնավությանը, քանի որ կենտրոնացված ջեռուցումն ու օդորակիչը չորացնում են օդը։
- Կարելի է օգտագործել առանց դեղատոմսի բաց թողնվող դեղամիջոցներ, ինչպիսիք են Սեպտոլետե տոտալը-ը, թեթևացնելու համար կոկորդի ցավը և գրգռվածությանը, չորության և այրոցի ախտանշանները:
Ին՞չ չպետք է անել
- Մի խոսեք բարձր կամ շշուկով, քանի որ շշուկով խոսելը ևս բերում է ձայնալարերի լարմանը։ Լավ կլինի լռել կամ խոսել հանգիստ միատոն ձայնով։
- Չծխել
- Մի մտեք ծխապատ կամ փոշոտ սենյակներ
- Մի խմեք շատ սուրճ կամ ալկոհոլ